เรามาเอาใจช่วยคุณแม่มือใหม่ที่ตั้งใจเต็มที่กับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่กันคะ ก่อนอื่นต้องมองย้อนกลับไปว่าตอนนี้ทั้งร่างกาย และจิตใจพร้อมแล้วแค่ไหน คุณแม่บางท่านอาจจะกำลังย่างเข้าสู่ช่วงของการคลอด อาจทำให้มีความกังวลในเรื่องคลอดมากเป็นพิเศษกว่าเรื่องใด แต่หลังจากคลอดลูกแล้วไม่กี่ชั่วโมง ก็มีเรื่องหนึ่งที่ต้องให้คิดตามมานั่นคือเรื่องของน้ำนม ซึ่งถือเป็นอาหารมือแรกและมื้อพิเศษของลูกรักวัยแรกคลอด จึงมีคุณแม่หลายๆ คนที่ตั้งใจเต็มที่ว่าจะเลี้ยงลูกด้วยนมตัวเอง สุดท้ายก็ไม่สามารถให้ได้ เพราะน้ำนมไม่มี หรือมีไม่เพียงพอต่อความต้องการของลูก ทำให้คุณแม่มือถึงกับถอดใจกับการให้นมลูกกันเลยทีเดียว
แต่ก็มีคุณแม่มือใหม่ไม่น้อยที่ประสบความสำเร็จสามารถให้ลูกกินนมแม่อย่างเดียวจนอายุ 6 เดือน และยังให้ต่อได้อีกจนลูกอายุ 2 ขวบแล้วก็มี ตรงนี้ถือว่าประสบความสำเร็จเกินความคาดหมาย การที่จะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ให้ประสบความสำเร็จนั้น ส่วนหนึ่งคงต้องมาจากการเตรียมความพร้อมใส่ใจที่จะหาข้อมูลเบื้องต้นทำความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องของนมแม่ เนื่องจากข้อมูลเหล่านี้จะเป็นตัวเร่งสำคัญของความสำเร็จในการให้นมลูกเพราะระหว่างการให้นมลูกคุณแม่อาจพบอุปสรรคเกิดขึ้นบ้าง เช่น หัวนมเป็นไตแข็ง หัวนมอักเสบ หัวนมแตก ฯลฯ ปัญหาที่เกิดขึ้นนี้ล้วนนำมาซึ่งการหมดใจในการให้นมลูกได้ ซึ่งก็ต้องอาศัยคนในครอบครัวที่จะต้องคอยเป็นแรงกำลังใจ คอยสนับสนุนให้คุณแม่สามารถให้น้ำนมกับลูกต่อไปได้ ช่วงเวลาแบบนี้ไม่ควรปล่อยให้คุณแม่รู้สึกว่าอยู่ตัวคนเดียว เพราะความรู้สึกอ่อนไหวนี้อาจทำให้คุณแม่หมดแรง และหมดใจกับการให้นมลูกได้
เตรียมเต้า เตรียมพร้อมก่อนคลอดลูก
วิธี การดูแลเต้านมของคุณแม่ก่อนคลอดสามารถทำได้ด้วยการตรวจสอบง่ายๆ ด้วยตัวเอง โดยการใช้นิ้วชี้กับนิ้วโป้งจับหัวนม ถ้าสามารถจับได้แสดงว่าปกติ แต่ถ้าเป็นหัวนมบอดเวลาจับหัวนมจะบุ๋มเข้าไปมากกว่าปกติ ซึ่งถ้าตรวจพบก่อนก็จะแก้ไขได้ ด้วยการนวดดึงหัวนม เป็นการนวดให้หัวนมคลายออกมา หรือที่เรียกว่า Hoffman’s Maneuver โดย การวางปลายนิ้วโป้งลงที่ขอบลานนม ในทิศทางตรงกันข้ามกดลงแล้วยืดผิวหนังออกทางด้านข้างทั้งสองข้างพร้อมกัน แล้วปล่อยให้หัวนมคลายตัว ทำซ้ำสัก 4-5 ครั้ง หลังอาบน้ำเช้า–เย็น
การ ตรวจสอบเต้านมในกรณีที่หัวนมอาจจะสั้น หรือบอดนั้น ให้คุณแม่ตรวจสอบด้วยการถอดเสื้อชั้นในออก แล้วกระตุ้นด้วยการสัมผัส หลังจากสัมผัสแล้วหัวนมจะต้องยื่นออกมา แต่หากกระตุ้นสัมผัสแล้วปรากฏว่าหัวนมไม่ยื่นออกมา ก็อาจเป็นไปได้ว่าหัวนมมีปัญหา คุณแม่สามารถปรึกษาคุณหมอ หรือศูนย์ข้อมูลคลินิกนมแม่เพื่อเตรียมแก้ไขก่อนที่จะให้นมลูกหลังจากคลอด ออกมาแล้ว ข้อควรระวังคือคุณแม่ไม่ควรกระตุ้นหัวนมมากเกินหรือแรงไป เพราะจะมีผลทำให้ไปกระตุ้นการบีบตัวของมดลูก ซึ่งอาจนำสู่การคลอดก่อนกำหนดได้
เรียบเรียงโดย : นิตยสารบันทึกคุณแม่