ลูกแม่..... ฟ. ฟัน สะอาดจัง

เรื่องของฟันเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญของลูกน้อย ที่คุณแม่จะต้องดูแลและเอาใจใส่ตั้งแต่ลูกน้อยแรกเกิดไปจนโตเลยทีเดียว เพราะหากเราดูแลไม่ดีพอเมื่อลูกมีปัญหาเรื่องฟันผุขึ้นมาแล้วร้องโอดครวญ ทำให้คุณแม่ใจแทบขาดเลยทีเดียว เราเลยต้องนำวิธีการดูแลฟันน้อยๆ ของลูกน้อยให้สะอาดในแต่ละช่วงวัยมาบอกกล่าวกัน

แรกเกิด - ทารกควรกินนมแม่อย่างเดียวเป็นเวลาอย่างน้อย 4-6 เดือน

อายุ 1-2 เดือนขึ้นไป

1. เริ่มฝึกเด็กเข้านอนให้เป็นเวลา ให้นมมื้อก่อนนอนกลางคืนให้อิ่ม ถ้าเด็กนอนนานได้ไม่ต้องปลุกเพื่อให้นมในช่วงกลางคืน

2. ไม่ให้เด็กดูดนมจนหลับคาหัวนมแม่หรือคาขวด (เอกสารประกอบ ข้อปฏิบัติเมื่อจำเป็นต้องเลี้ยงลูกด้วยนมขวด)

อายุ 3-5 เดือนขึ้นไป

1. ถ้าเด็กเติบโตสมวัยให้นมแม่อย่างเดียวต่อ

2. ถ้าจำเป็นต้องเปลี่ยนเป็นนมผงดัดแปลงสำหรับทารก ต้องเป็นสูตรที่ไม่เติมน้ำตาล น้ำผึ้ง หรือน้ำหวานใดๆ ในนม

3. ไม่ให้น้ำหวาน น้ำผึ้ง น้ำผลไม้ เครื่องดื่มหรืออาหารรสหวานทุกชนิด

4. เริ่มฝึกกินอาหารตามวัย ควรเป็นอาหารที่ปรุงเองโดยไม่เติมน้ำตาล เกลือ น้ำปลาหรือเครื่องปรุงรสอื่นๆ และหลีกเลี่ยงอาหารสำเร็จรูป

5. เด็กเริ่มนอนกลางคืนได้นานขึ้น เมื่อเด็กตื่นกลางดึกไม่ได้หมายความว่าเด็กหิว ไม่ควรเอานมให้เด็กดูดทันที

6. ไม่ควรใช้หัวนมปลอม

7. เมื่อเริ่มอาหารเสริมหรือเด็กเริ่มมีฟันขึ้น ให้ป้อนน้ำตามหลังกินอาหารหรือดูดนมทุกครั้ง

8. เริ่มเช็ดช่องปากด้วยผ้าสะอาดชุบน้ำต้มสุกวันละ 2 ครั้ง ช่วงเช้าและก่อนนอนตอนกลางคืน

อายุ 6-8 เดือนขึ้นไป

1. อายุ 6 เดือนให้อาหารหลัก 1 มื้อ โดยเลือกให้อาหารในมื้อเย็นเพื่อให้อยู่ท้องได้นาน และเด็กจะเลิกนมมื้อดึกได้ง่ายขึ้น

2. อายุ 6 เดือนขึ้นไปเด็กสามารถนอนได้นาน 4-5 ชั่วโมงติดต่อกัน จึงลดจำนวนมื้อนมกลางคืนลงได้

3. จัดอาหารให้มีความหลากหลายชนิด ค่อยๆ เปลี่ยนจากบดละเอียดเป็นบดหยาบ เน้นความเป็นธรรมชาติของลักษณะและรสชาติ ไม่ปรุงรสด้วยน้ำตาล เกลือ น้ำปลาหรือเครื่องปรุงรสอื่นๆ

4. ให้นมแม่ต่อเนื่อง กรณีที่ต้องการใช้นมผสมให้เลือกยี่ห้อที่ไม่มีน้ำตาล และไม่เติมน้ำตาลเพิ่มลงในนม

5. เริ่มฝึกดื่มน้ำเปล่าจากถ้วย แล้วจึงเริ่มฝึกดื่มนมจากถ้วย

อายุ 9-12 เดือนขึ้นไป

1. เริ่มหัดให้เด็กหยิบจับอาหารกินเองได้ ควรเป็นอาหารนิ่มจะได้ไม่ติดคอ

2. เด็กกินอาหารหลัก 2-3 มื้อ ให้ลดมื้อนมลงเหลือ 4 และ 3 มื้อตามลำดับ

3. พบทันตบุคลากร หรือบุคลากรทางสาธารณสุขครั้งแรกก่อนอายุครบ 1 ปี เพื่อสอนให้ผู้ปกครองทำความสะอาดช่องปากเด็ก และให้ความรู้ในการดูแลทันตสุขภาพ

4. เมื่อฟันขึ้นประมาณ 4 ซี่ จนถึงอายุ 2-3 ปี ให้ผู้ปกครองแปรงฟันให้เด็กวันละ 2 ครั้ง โดยวิธีแปรงในแนวขวาง (Scrub technique) กรณีที่เด็กไม่ได้กินฟลูออไรด์เสริม ให้เริ่มใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์เพียงเล็กน้อยในขนาดประมาณเม็ดถั่วเขียว เนื่องจากเด็กที่อายุต่ำกว่า 3 ปี ยังไม่สามารถควบคุมการกลืนได้ดี

ระยะการขึ้นและหลุดของฟันน้ำนม
 
ฟันบน              ขึ้น                  หลุด                 ฟันล่าง                 ขึ้น                 หลุด
ฟันหน้าซี่กลาง    7 เดือนครึ่ง         7-8 ปี           ฟันหน้าซี่กลาง          6 เดือน             6-7 ปี
ฟันหน้าซี่ข้าง       9 เดือน             8-9 ปี           ฟันหน้าซี่ข้าง            7 เดือน             7-8 ปี
ฟันเขี้ยว            18 เดือน          11-12 ปี           ฟันเขี้ยว                16 เดือน            9-10 ปี
ฟันกรามซี่ที่ 1    14 เดือน          10-11 ปี           ฟันกรามซี่ที่ 1        12 เดือน          10-12 ปี