พัฒนาการสมอง วัยทารก

     ไม่ว่าจะเป็นอวัยวะส่วนใดก็ตามของร่างกายหากมีพัฒนาการที่เป็นไปอย่างสมบูรณ์ ก็ถือว่ามีชัยไปกว่าครึ่งแล้วคะ และยิ่งเป็นพัฒนาการที่เกิดขึ้นกับลูกของเราแล้ว ยิ่งต้องดูแลและสังเกตทุกช่วงพัฒนาของลูกด้วย เพื่อให้รู้ถึงความสมบูรณ์และไม่สมบูรณ์ เพื่อจะได้นำมาแก้ไขให้ดีขึ้นต่อไปได้อย่างทันท่วงที

     และพัฒนาการของลูกที่จะมองข้ามไปไม่ได้เลย นั่นก็คือ พัฒนาการทางด้านสมองคะ ความจริงแล้วสมองของลูกนั้นได้มีการพัฒนาและเจริญเติบโตกันตั้งแต่ตอนที่อยู่ในครรภ์ของแม่แล้ว คือพอทารกได้ 5 สัปดาห์ เซลล์เริ่มแบ่งตัวในบริเวณสมองส่วนหน้า (Forebrain) ของตัวอ่อน จนในที่สุดก็ก่อตัวขึ้นเป็นสมองซีกซ้าย และสมองซีกขวา  5-20 สัปดาห์ เซลล์สมองใหม่ประมาณ 50,000-100,000 เซลล์จะถูกสร้างขึ้นทุกๆ หนึ่งวินาที  3 เดือน ไมอีลิน (Myelin) ซึ่งเป็นเนื้อไขมันสีขาวที่พัฒนาขึ้นรอบๆ เส้นใยประสาท ซึ่งทำให้การส่งข้อมูลของสมองคล่องและเร็วขึ้น จะเติบโตขึ้นบริเวณประสาทไขสันหลัง (Spinal Cord) พอย่างเข้าเดือนที่ 6 ไมอีลิน ก็จะเริ่มเจริญเติบโตขึ้นรอบๆ เส้นใยประสาทในสมอง ซึ่งในช่วงแรกของชีวิตนี้ สมองจะทำงานเพียงเพื่อการดำรงชีวิตให้อยู่รอดเท่านั้น ยังไม่ได้พัฒนาจนเจริญเต็มที่

     จวบจนกระทั่งลูกน้อยลืมตาออกมาดูโลกสมองก็จะเริ่มมีพัฒนาการอย่างรวดเร็วมากในทุกๆ ด้านไปจนถึงอายุประมาณ 6 ขวบ ซึ่งถือเป็น “ช่วงวัยทองของการเรียนรู้” ของลูกเลยก็ว่าได้ ในขณะที่ลูกน้อยเติบโตขึ้นทุกวัน สมองน้อยๆ ก็เริ่มเก็บข้อมูลของสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน เซลล์สมองจะคอยจัดเก็บข้อมูลต่างๆ ที่ได้รับมา และเชื่อมโยงติดต่อกันผ่านตัวเชื่อมโยงที่เรียกว่า ซีนแนปส์(Synapses) ซึ่งในสมองของเด็กทารกแรกเกิดจะมีไซแนปส์อยู่ประมาณ 2,500 จุดที่เป็นตัวเชื่อมโยงนิวรอนนับพันล้านนิวรอน และเด็กอายุสองขวบจะมีซีนแนปส์อยู่ถึง 15,000 จุด ซึ่งมากกว่าที่เราพบในสมองผู้ใหญ่

สมองลูกเริ่มทำงานเมื่อไร

สมองส่วนหน้า หรือ Cerebral Cortex ซึ่งเป็นส่วนที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหว ภาษาและการคิด จะใช้เวลาอีกหลายปีกว่าที่จะพัฒนาได้อย่างเต็มที่

สมองส่วนกลาง และส่วนล่าง เป็นส่วนที่เกี่ยวกับการกิน การขับถ่ายของเสีย การนอน และการตื่น สมองส่วนนี้จะเริ่มทำงานตั้งแต่ลูกเกิดมาเลย

เปลือกหุ้มสมอง เป็นส่วนที่พัฒนาไปได้ช้าที่สุด เพื่อรองรับการขยายตัวของสมอง และการพัฒนาของระบบประสาทที่สมบูรณ์ขึ้นเรื่อยๆ ดังนั้นสมองของเด็กทารกจึงเป็นสิ่งที่เราต้องใช้เวลาในการเรียนรู้อยู่ตลอดเวลา

สมองของเด็กผู้หญิง กับเด็กผู้ชายแตกต่างกันอย่างไร

สมองซีกซ้ายของเด็กหญิงจะเติบโตเร็วกว่าของเด็กชาย ดังนั้นเด็กหญิงอายุ 0-7 ขวบ จึงมีพัฒนาการทางด้านภาษาที่ดีกว่าเด็กผู้ชาย คุณอาจเคยสังเกตเห็นว่าส่วนใหญ่แล้วเด็กผู้หญิงจะพูดได้เร็วกว่าเด็กผู้ชาย รวมไปถึงการอ่านและการเรียนภาษาที่สองก็จะทำได้เร็วกว่าด้วย

ในทางกลับกันสมองซีกขวาของเด็กผู้ชาย ก็จะพัฒนาไปได้ดีกว่าเด็กผู้หญิง จึงทำให้มีจินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์  กล้าทดลองทำสิ่งต่างๆ และบางครั้งอาจไม่ค่อยมีเหตุผล

เรียบเรียงโดย : นิตยสารบันทึกคุณแม่