พัฒนาการ วัยแรกเกิดจนถึงขวบปีแรก...!!

เดือนที่ 1


• ด้านร่างกาย ได้ยินชัดเจน ผงกศีรษะ หันหน้าซ้าย ขวาขณะนอนหงาย 6 วันหลังคลอด มองเห็นแสงสว่างไม่เกิน 45 วัตต์ และสีขาวดำชัดในระยะ 10-13 นิ้ว กำมือแน่น


• ด้านอารมณ์ และภาษา แสดงความพอใจด้วยการยิ้ม และไม่พอใจด้วยการร้องไห้


• ด้านสังคม จ้องหน้าสบตาคุณพ่อคุณแม่


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น พูดคุยกับลูก ร้องเพลง หรือเปิดเพลงเบาๆ ให้ฟัง ถ้าพูดด้วยเสียงสูงลูกจะทำตาโต เพราะเด็กจะมีปฏิกิริยาต่อเสียงสูง, โอบกอด สัมผัสตัวลูก นวดตัวให้ลูกอย่างนุ่มนวลแต่มั่นคง และสม่ำเสมอ, สบตาลูก ทำโมบาย หรือหาภาพใบหน้าคนสีขาว-ดำ มาแขวนไว้ในระยะไม่เกิน 13 นิ้วให้ลูกดู


เดือนที่ 2


• ด้านร่างกาย เวลานอนคว่ำสามารถชันคอได้ 45 องศา, หันหาเสียงได้ถูกทิศทาง, มองเห็นสีต่างๆ โดยเฉพาะสีเหลือง เขียว แดง ในระยะไม่เกิน 20 นิ้ว และสนใจสิ่งของที่เคลื่อนไหวได้ จ้องมองของที่อยู่ตรงหน้า และมองตามสิ่งต่างๆ ได้


• ด้านอารมณ์ และภาษา หยุดร้องไห้เมื่อได้ยินเสียงของคุณแม่, แสดงอาการตกใจเมื่อคุณพูดเสียงดังหรือดุ


• ด้านสังคม ชอบจ้องมองหน้าคนมากกว่ามองสิ่งของ


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น แขวนโมบายหรือของเล่นที่มีสีสันสดใสห่างจากสายตาลูกไม่เกิน 20 นิ้ว, ออกกำลังกายแขน ขา โดยยกแขน ขาอย่างเบาๆ ในขณะที่ลูกนอนหงาย, อุ้มมองหน้าสบตา ยิ้ม และพูดคุยกับลูก, เห่กล่อมหรือเปิดเพลงเบาๆ ให้ฟัง, อุ้มสัมผัสลูกบ่อยๆ ในขณะที่ลูกตื่นอยู่โดยเปลี่ยนท่าให้ลูกบ่อยๆ เช่น ให้นอนหงายนอนคว่ำ หรืออุ้มนั่งหันหน้าออก โดยให้ศีรษะลูกพิงอกคุณแม่ไว้


เดือนที่ 3


• ด้านร่างกาย ชันคอได้ดี และนานขึ้น, ชอบฟังเสียงพูดคุย ยิ้มตอบ เริ่มจำเสียงคุณพ่อคุณแม่ได้, สนใจการเคลื่อนไหว ทำซ้ำๆ อย่างไม่มีจุดหมาย


• ด้านอารมณ์ และภาษา จะหยุดร้องเมื่อเห็นหน้าคนคุ้นเคยแสดงอารมณ์ทางสีหน้า, หัดทำเสียงในลำคอเมื่อคุณพ่อคุณแม่พูดคุยด้วย


• ด้านสังคม ฟังเสียงคุย และหันหน้าไปตามเสียงกระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น... จับมือลูกให้ถือของเล่น และเขย่า โดยมีมือของคุณช่วยกำมือของลูกไว้ หรือผูกกระพรวนไว้ที่ข้อมือเพื่อให้เกิดเสียงเมื่อลูกขยับแขน, จับลูกพาดบ่าแล้วพาชมเดินชมนกชมไม้ เพื่อให้คอแข็งมากขึ้น, พูดคุยทำเสียงโต้ตอบกับลูก ร้องเพลงให้ฟัง และให้ทำความรู้จักกับทุกคนในบ้านมากขึ้น, แขวนสิ่งของสีสดๆ ชิ้นโตๆ ที่เคลื่อนไหวได้ในระยะห่าง 1 ฟุต เพื่อให้ลูกไขว่คว้า, อุ้มนั่งตักให้ลูกหัดตั้งศีรษะให้ตรงได้ด้วยตัวเอง โดยไม่ต้องพิงอกคุณแม่ ให้นอนคว่ำ ใช้ของเล่นสีสดใสจูงใจให้ลูกเงยหน้ามอง, อุ้มให้ลูกมองหน้าสบตา และมองตามหน้าที่เอียงไปมาช้าๆ


เดือนที่ 4


• ด้านร่างกาย ชันคอได้ 90 องศา ในท่านอนคว่ำ, หันหน้ามองตามของเล่น และหันหน้าตามเสียงได้ถูกต้อง, ไขว่คว้าของใกล้ตัวเอื้อมมือคว้าของเล่น และกำถือของด้วยมือข้างเดียวได้


• ด้านอารมณ์ ทำท่าดีใจเมื่อเห็นคุณพ่อคุณแม่ และคนคุ้นเคย, หัวเราะ และทำท่าดีใจเมื่อมีคนเล่นด้วย


• ด้านภาษา ชอบฟังเสียงพูด และส่งเสียงอ้อแอ้โต้ตอบด้านสังคม... สนใจการเคลื่อนไหว, ยิ้มทักคนอื่น และยิ้มตอบเมื่อมีใครยิ้มด้วย


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น ลูกสามารถสร้างเสียงได้เองจากการเขย่าจึงควรให้เล่นเครื่องเขย่า โดยหาของเล่นที่เหมาะมือปลอดภัยมาให้ลูกถือเล่น, ให้ของเล่นที่บีบแล้วมีเสียง เพื่อฝึกกำลังกล้ามเนื้อแขน และมือ, เล่นตีน้ำในระหว่างอาบน้ำ, ชูของให้ลูกหันมาขณะที่ลูกนอนคว่ำหรือหงาย เพื่อให้ลูกหัดพลิกคว่ำ, จับมือทั้งสองของลูกแล้วค่อยๆ ดึงขึ้นมา เพื่อยกศีรษะและลำตัวขึ้น


เดือนที่ 5


• ด้านร่างกาย ลูกจะเริ่มหัดพลิกคว่ำ พลิกหงายได้ด้วยตนเอง ถ้านั่งพิงจะใช้มือคว้าของเล่นมาเล่น, มองตามสิ่งที่ผ่านไปเร็ว และมองตามของที่หายไป, ใช้มือ และตาประสานกันได้ดี


• ด้านอารมณ์ แสดงความไม่แน่ใจ โกรธ หรือแสดงปฏิกิริยาต่อต้านเมื่อถูกแย่งของเล่นไป


• ด้านภาษา พยายามขยับปากเลียนแบบคนที่พูดด้วย


• ด้านสังคม เมื่อเริ่มคืบจะทำให้อยากเรียนรู้สิ่งต่างๆ มากขึ้น


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น จัดท่าให้ลูกหัดคว่ำ และคลาน, วางของเล่นสีสดใสไว้ใกล้รัศมีเอื้อมของลูก เพื่อให้ลูกหัดคืบไปหยิบ, ทำกระพรวนมาผูกที่เท้า เพื่อกระตุ้นให้ลูกถีบขามากขึ้น, พูดกับลูกบ่อยๆ และช้าๆ เพื่อให้ลูกได้สังเกตริมฝีปาก, หัดให้ลูกจำแนกเสียงต่างๆ โดยสอนเรียกชื่อ


เดือนที่ 6


• ด้านร่างกาย เริ่มนั่งเอง แต่ยังต้องใช้มือทั้งสองยันพื้นไว้เพื่อพยุงตัว, สามารถหยิบของด้วยมือข้างเดียวได้, มองเห็นได้ทั้งระยะใกล้และไกล ตาทั้งสองข้างทำงานประสานกันได้ดี


• ด้านอารมณ์ เริ่มแยกแยะการแสดงอารมณ์บนใบหน้า แสดงความโกรธ และกลัว


• ด้านภาษา เล่นน้ำลาย เพราะฟันกำลังเริ่มขึ้นเตรียมพร้อมสำหรับการออกเสียงผ่านไรฟัน, หันตามเสียงเมื่อคุณพ่อคุณแม่เรียกชื่อ


• ด้านสังคม เล่นกับทุกคน ไม่ว่าจะเป็นคนรู้จักหรือคนแปลกหน้า


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น ทำเสียงสูงๆ ต่ำๆ ให้ลูกเลียนเสียง, ชูมือหรือชูของเล่น เพื่อให้ลูกได้เอื้อมมือคว้า, หายางกัดเล่นให้ลูกเพื่อบรรเทาอาการคันเหงือก, จับอุ้มนั่งเล่นบนตัก บนพื้น หรือใส่อ่างที่เด็กจับขอบอ่างได้, ให้เล่นของเล่นที่มีความลึก เช่น ถ้วย กล่องนำมาซ้อนกัน, กลิ้งลูกบอลลูกเล็กๆ ให้มองตาม และเอื้อมไปหยิบ


เดือนที่ 7


• ด้านร่างกาย นั่งหลังตรงได้นาน และมั่นคงขึ้น, เริ่มยันตัวขึ้นในท่าคลานได้, ถือสิ่งของได้ทั้งสองมือ แล้วจับมาเคาะกัน


• ด้านอารมณ์ แสดงอารมณ์ความต้องการได้มากขึ้น เช่น ดีใจไม่พอใจ เสียใจ ฯลฯ


• ด้านภาษา พยายามเลียนเสียงพูดได้มากขึ้น


• ด้านสังคม สนใจรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ของสิ่งต่างๆ


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น เล่นจ๊ะเอ๋ และซ่อนหาของ สมองของเด็กวัยนี้เริ่มจำได้ เมื่อเราหายไปแล้วกลับมาพร้อมคำพูดว่า “จ๊ะเอ๋” สมองของลูกยังจำหน้าเราได้, หาบล็อกไม้ขนาดต่างๆ กันมาให้ลูกเล่น ให้มองบล็อกขนาดต่างๆ ที่ไม่เท่ากันทีละอัน ให้เล่นของเล่นที่วางซ้อนกันได้, ให้เล่นสิ่งของที่มีสีและขนาดต่างกัน เช่น ผิวเรียบ หยาบ อ่อน แข็ง, วางของเล่นไว้ข้างหน้า ให้ลูกหัดคลาดไปหยิบ, หัดให้ถือช้อน ขวดนม หรือแก้วน้ำเอง


เดือนที่ 8


• ด้านร่างกาย คลานได้คล่องขึ้น, ใช้มือในการหยิบ จับสัมผัสสิ่งของต่างๆ และใช้นิ้วในการหยิบจับสิ่งของชิ้นเล็กๆ ได้, ถือของมือเดียวได้ และสามารถเปลี่ยนมือถือของได้


• ด้านอารมณ์ ติดคุณแม่ กลัวการแยกจาก ขี้อาย กลัวคนแปลกหน้า


• ด้านภาษา พยายามเลียนเสียงพยัญชนะ แต่ยังไม่มีความหมาย, ชอบส่งเสียงดังเพื่อเรียกร้องความสนใจ


• ด้านสังคม จะตอบสนองได้ดีเมื่อมีคนเรียกชื่อ จะหยุดมองไปทางเสียงที่ได้ยิน


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น จัดสถานที่ภายในบ้านให้กว้าง เพื่อสะดวกในการหัดคลาน, พูดคำสั้นๆ ให้ลูกหัดพูดตาม, หาของเล่นมาช่วยกระตุ้นการทำงานประสานกันระหว่างมือ และตา, พาลูกออกนอกบ้านเพื่อให้รู้จักกับคนอื่นบ้าง, สอนเรียกชื่อส่วนต่างๆ ของร่างกาย, ให้ถือของที่มีลักษณะเป็นแท่งเพื่อให้ลูกหัดใช้นิ้ว เช่น ไม้เคาะเครื่องดนตรี หรือหยิบขนมปังแท่งเข้าปาก


เดือนที่ 9


• ด้านร่างกาย นั่งตัวตรงได้มั่นคงขึ้น เริ่มหาที่ยึดเกาะเพื่อยืน, หยิบของชิ้นเล็กโดยใช้นิ้วหัวแม่มือ และนิ้วชี้ได้, เปิดหาของที่ถูกซ่อนไว้


• ด้านอารมณ์ แสดงอารมณ์ ความรู้สึกด้วยการส่งเสียง


• ด้านภาษา ส่งเสียงหลายพยางค์ซ้ำๆ ที่คุณแม่พูดด้วยบ่อยๆ เช่น หม่ำๆ, เข้าใจความหมายของคำง่ายๆ ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน และตอบกลับได้ เช่น คำว่า สวัสดี บ๊าย บาย


• ด้านสังคม เข้าใจสีหน้าท่าทางของคนรอบข้างกระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น... พยุงลูกให้ยืน เพื่อให้รู้จักทิ้งน้ำหนักตัวเองบนขา และเทา้ , ของเลน่ ตอกหมุด และแป้นเสียบหลัก จะช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กที่นิ้วมือได้, สนับสนุนให้หยิบอาหารเข้าปากเอง, อ่านนิทานให้ฟัง ให้ดูภาพสัตว์หรือสิ่งของที่คุ้นเคย พร้อมกับพูดชื่อของสิ่งที่เห็นให้ลูกฟัง


เดือนที่ 10


• ด้านร่างกาย สามารถเกาะยืน เดินได้, สามารถใช้มือข้างหนึ่งถือของ ส่วนมืออีกข้างหนึ่งทำอย่างอื่นไปพร้อมกันได้


• ด้านอารมณ์ เลียนแบบสีหน้า และท่าทางของคนใกล้ชิด


• ด้านภาษา เลียนแบบเสียงที่ได้ยิน และสนใจฟังคำพูดที่คล้ายๆ กัน, เชื่อมโยงคำพูดกับท่าทาง เช่น พูดว่า “ไม่” พร้อมกับสั่นศีรษะ


• ด้านสังคม สนใจการเคลื่อนไหวของวัตถุ และผลที่เกิดจากการเคลื่อนไหวนั้น, สนใจการกระทำของผู้ใหญ่มากขึ้น


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น วางของไว้บนเก้าอี้หรือโตะ๊ เตี้ยๆ ที่แข็งแรง และมั่นคง เพื่อกระต้นุ ใหลู้กฝกึ เกาะยืนและหยิบของที่วางอยู่, จูงมือลูกเดินเล่นที่สนาม, ชูของเล่นให้ลูกยืดแขน ยึดตัว ลุกขึ้นยืน, ต่อไม้บล็อกเป็น 2 ชั้น เพื่อให้ลูกเลียนแบบ


เดือนที่ 11


• ด้านร่างกาย สามารถยืนได้เอง แต่ยังต้องมีที่ยึดเกาะ


• ด้านอารมณ์ จะแสดงความอิจฉาถ้าเห็นคุณแม่อุ้มเด็กอื่น


• ด้านภาษา เลียนแบบการออกเสียง และจังหวะการพูดของผู้ใหญ่


• ด้านสังคม เชื่อฟังคำสั่ง ต้องการการยอมรับ


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น จัดที่ให้กว้างพอ เพื่อให้ลูกเกาะเดินได้อย่างปลอดภัย, พูดชมเชยลูกทุกครั้งเวลาที่เขาสามารถทำตามที่บอกได้, หัดให้เล่นจิ๊กซอว์ไม้ขนาดใหญ่ และหัดฟังเสียงวัตถุต่างๆ ที่ตกกระทบพื้น เพื่อสังเกตความแตกต่างของเสียง


เดือนที่ 12


• ด้านร่างกาย เริ่มหัดเดินได้เองโดยไม่ต้องอาศัยที่ยึดเกาะ, ใช้นิ้วชี้บอกเมื่อต้องการสิ่งต่างๆ, ใช้นิ้วหัวแม่มือ และนิ้วชี้หยิบของได้ถนัดขึ้น รู้จักดึงเชือกเพื่อลากของเล่นเข้าหาตัว, สามารถแก้ปัญหาง่ายๆ ได้ เช่น ยกหมอนขึ้น เพื่อหาของที่ซ่อนอยู่


• ด้านอารมณ์ ต้องการทำสิ่งต่างๆ ด้วยตนเอง ไม่ชอบให้ใคร จับอุ้ม หรือทำอะไรให้


• ด้านภาษา ชอบพูดตาม พูดคำที่มีความหมายมากขึ้น เช่น หมา แมว นก ไป ฯลฯ, เรียกพ่อแม่ได้ถูกต้อง และรู้จักชื่อตัวเอง


• ด้านสังคม แยกแยะหน้าคนคุ้นเคย และคนแปลกหน้าได้แม่นยำ


• กระตุ้นพัฒนาการลูกรักผ่านการเล่น สอนลูกให้รู้จักแยกของที่มีรูปร่างแตกต่างกัน และจัดเป็นหมวดหมู่, ให้เปิดหนังสือภาพใหญ่ๆ ด้วยตัวเอง และชี้ให้ดูรูปภาพต่างๆ, หัดให้ช่วยเหลือตนเอง เช่น ตักอาหารอาบน้ำ แต่งตัว, ให้ลูกชี้บอกเมื่อพูดถึงสิ่งของหรือบุคคลใดๆ, ให้ฟังเพลง และสอนร้องเพลงง่ายๆ และให้ลูกมีส่วนร่วมกับกิจกรรมต่างๆ ของครอบครัว